1552, Sebastian Münster, Nova Graecia, Nova Tabula XXII, Βασιλεία 1552

Sebastian Münster, Nova Graecia, Nova Tabula XXII, Βασιλεία 1552

Άθως και Λήμνος (Sebastian Münster, Nova Graecia, Nova Tabula XXII, Βασιλεία 1552)

Ένας από τους παλαιότερους σύγχρονους χάρτες της Ελλάδας. Ωραίο έγχρωμο δείγμα του χάρτη της Ελλάδας του Münster, από μια πρώιμη γερμανική έκδοση της Cosmographia του Münster, ένα από τα πιο σημαντικά γεωγραφικά έργα του 16ου αιώνα.

Η Geographia, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1540 στη Βασιλεία, αποτελεί σημαντικό έργο για τη χαρτογραφική ιστορία της πρώιμης νεότερης περιόδου. Ένα από τα έργα που ξεχωρίζουν είναι ο χάρτης της "σύγχρονης" Ελλάδας (Nova Graecia), ένα εξαίσιο έργο που λειτουργεί όχι μόνο ως γεωγραφικός οδηγός αλλά και ως πύλη στο κοινωνικοπολιτικό μωσαϊκό του μεσογειακού κόσμου των μέσων του 16ου αιώνα.

Η κάλυψη του χάρτη εκτείνεται από τη σημερινή Ελλάδα μέχρι τον ποταμό Δούναβη και περιλαμβάνει το δυτικό τμήμα της Τουρκίας και της Μικράς Ασίας. Αυτή η ευρεία εμβέλεια αντανακλά την ελληνική επιρροή που εκτεινόταν πολύ πέρα από τα σύνορα της σύγχρονης Ελλάδας.

Ο Münster πιθανότατα βασίστηκε στα έργα των χαρτογράφων πριν από αυτόν, ιδίως του Νικολάου Σοφιανού, ενός επιφανούς Έλληνα λόγιου και χαρτογράφου, του οποίου οι δικοί του χάρτες της Ελλάδας και των γύρω περιοχών θα ήταν οι πιο περιεκτικοί και ακριβείς εκείνη την εποχή.

Ο χάρτης της "σύγχρονης" Ελλάδας του Münster είναι κάτι περισσότερο από μια απλή γεωγραφική αναπαράσταση. Κάθε τοπόσημο λειτουργεί ως μνημείο, παραπέμποντας στην πλούσια ιστορία της περιοχής της Μεσογείου, από τις αρχαίες πόλεις-κράτη έως τις μεσαιωνικές αυτοκρατορίες. Μια αριστουργηματική σύνθεση της γεωγραφίας, της ιστορίας και της τέχνης της χαρτογράφησης, παραμένει μια διαχρονική απόδειξη της ανθρώπινης προσπάθειας για την κατανόηση και τη χαρτογράφηση του κόσμου μας.

Ο Sebastian Münster (1488-1552) ήταν κοσμογράφος και καθηγητής της εβραϊκής γλώσσας που δίδαξε στο Tübingen, τη Χαϊδελβέργη και τη Βασιλεία. Εγκαταστάθηκε στην τελευταία το 1529 και πέθανε εκεί, από πανούκλα, το 1552. Ο ίδιος κατέστη το κέντρο ενός μεγάλου δικτύου λογίων από τους οποίους προμηθευόταν γεωγραφικές περιγραφές, χάρτες και οδηγίες.

Ως νεαρός, ο Münster εντάχθηκε στο τάγμα των Φραγκισκανών, στο οποίο έγινε ιερέας. Στη συνέχεια σπούδασε γεωγραφία στο Tübingen, από όπου αποφοίτησε το 1518. Μετακόμισε στη Βασιλεία, όπου δημοσίευσε μια εβραϊκή γραμματική, ένα από τα πρώτα βιβλία στα εβραϊκά που εκδόθηκαν στη Γερμανία. Το 1521 μετακόμισε και πάλι στη Χαϊδελβέργη, όπου συνέχισε να δημοσιεύει εβραϊκά κείμενα και τα πρώτα βιβλία στα αραμαϊκά που παρήχθησαν στη Γερμανία. Αφού ασπάστηκε τον προτεσταντισμό το 1529, ανέλαβε την έδρα της εβραϊκής γλώσσας στη Βασιλεία, όπου δημοσίευσε το κύριο εβραϊκό έργο του, μια δίτομη Παλαιά Διαθήκη με λατινική μετάφραση.

Δημοσίευσε τον πρώτο του γνωστό χάρτη, έναν χάρτη της Γερμανίας, το 1525. Τρία χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε μια πραγματεία για τα ηλιακά ρολόγια. Το 1540 δημοσίευσε τη Geographia universalis vetus et nova, μια επικαιροποιημένη έκδοση της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου. Εκτός από τους πτολεμαϊκούς χάρτες, ο Münster πρόσθεσε 21 σύγχρονους χάρτες. Μια από τις καινοτομίες του Münster ήταν να συμπεριλάβει έναν χάρτη για κάθε ήπειρο, μια ιδέα που θα επηρέαζε τον Ortelius και άλλους πρώιμους κατασκευαστές άτλαντων. Η Geographia επανεκδόθηκε το 1542, το 1545 και το 1552.  

Είναι ευρύτερα γνωστός για την Cosmographia universalis, η οποία εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1544 και κυκλοφόρησε σε τουλάχιστον 35 εκδόσεις μέχρι το 1628. Ήταν η πρώτη περιγραφή του κόσμου στη γερμανική γλώσσα και περιείχε 471 ξυλογραφίες και 26 χάρτες σε έξι τόμους. Πολλοί από τους χάρτες προέρχονται από τη Geographia και τροποποιήθηκαν με την πάροδο του χρόνου. Η Cosmographia χρησιμοποιήθηκε ευρέως τον δέκατο έκτο και δέκατο έβδομο αιώνα. Το κείμενο, οι ξυλογραφίες και οι χάρτες επηρέασαν τη γεωγραφική σκέψη για πολλές γενιές.

Πηγή: BLR Antique Maps