Σηφουνάκης Ν. – Μπελίτσος Θ. – Αρώνη-Κότσαλη Α. – Θεοχαρίδου Κ. – Χρυσάφη-Ζωγράφου Μ., Ναοί και Εξωκκλήσια της Λήμνου. Η Ιστορία, η Αρχιτεκτονική και η Διαμόσμησή τους. 18ος - αρχές 20ού αιώνα

Σηφουνάκης Ν. – Μπελίτσος Θ. – Αρώνη-Κότσαλη Α. – Θεοχαρίδου Κ. – Χρυσάφη-Ζωγράφου Μ., 

Ναοί και Εξωκκλήσια της Λήμνου. Η Ιστορία, η Αρχιτεκτονική και η Διαμόσμησή τους. 18ος - αρχές 20ού αιώνα. 

Αθήνα 1999

PDF

(Λόγω του μεγέθους του αρχείου, μια προεπισκόπηση στο Google Drive δεν είναι διαθέσιμη)

Η Αγιορειτική Βιβλιοθήκη Λήμνου, δεδομένης της εξάντλησης του παρόντος έργου από το εμπόριο και λαμβάνοντας υπόψη της την εξαιρετική σημασία για την εκκλησιαστική και πολιτιστική ιστορία της Λήμνου που έχει η σπουδαιότατη αυτή μελέτη καταγραφής των ναών και εξωκκλησίων της, ανέλαβε, με τη συγκατάθεση των συγγραφέων της έκδοσης, την ψηφιακή παρουσίαση του τόμου και την δωρεάν προσφορά του, μέσω της σελίδας της, στο λημνιακό κοινό.

Πρόλογος της Ομοσπονδίας Λημνιακών Συλλόγων

Η απόφαση για την ανάληψη μέσα από αντίξοες συνθήκες μιας εξαιρετικά

Sifounakis N. – Belitsos Th. – Aroni-Kotsali A. – Theodoridu K. – Chrisafi-Zografou M., Churches and Chapels of Lemnos. History, Architectural and Interior Design. 18th - beginning of 20th century.

Sifounakis N. – Belitsos Th. – Aroni-Kotsali A. – Theodoridu K. – Chrisafi-Zografou M., 

Churches and Chapels of Lemnos. History, Architectural and Interior Design. 18th - beginning of 20th century. 

Athens 1999

PDF

(due to the file's size a preview in Google Drive isn't available)

The Mount Athos Library of Lemnos, given the exhaustion of the present work by the trade and taking into account the exceptional importance for the ecclesiastical and cultural history of Lemnos of this most important study recording its churches and extra-churches, undertook, with the consent of the authors of the publication, the digital presentation of the volume and its free offer, through its website, to the Lemnian public.

Foreword of the Federation of the Associations of Lemnos

The attempt to trace, record, and stud y the sacred sites of our island was an extremely laborious one. The Federation of the Associations of Lemnos took the decision to support this attempt, despite the

Τσιγάρας Γεώργιος, Εικόνες του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Μητροπόλεως Λήμνου. 16ος-20ός αιώνας

Τσιγάρας Γεώργιος, 

«Εικόνες του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Μητροπόλεως Λήμνου. 16ος-20ός αιώνας», στο: Μελέτες ιστορίας της μεταβυζαντινής τέχνης, σ. 279-328. 

Θεσσαλονίκη 2013

PDF 

Κοσμάς ζωγράφος, ο εκ Λήμνου

Τον Κοσμά τον Λήμνιο γνωρίζουμε μόνο από απόγραφο επιγραφής του μοναδικού, επώνυμα, σωζόμενου έργο του.

Πρόκειται για την ιστόρηση του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου, το οποίο βρίσκεται στην βόρεια πλευρά του νάρθηκα του καθολικού της μονής Βατοπαιδίου. Σύμφωνα με την παράδοση, το παρεκκλήσιο συνδέεται με την Πλακιδία, κόρη του Μεγάλου Θεοδοσίου. Οι τοιχογραφίες του κατάγραφου σταυροειδούς ναού φιλοτεχνήθηκαν το 1721.

Αν και η κτητορική επιγραφή του παρεκκλησίου έχει καταστραφεί, ο καθ. Ε. Τσιγαρίδας

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και η διαμονή του στη Λήμνο

Η διαμονή και η θαυματουργία του αγιορείτη αγίου Γρηγορίου Παλαμά στη Λήμνο (1347)

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς γεννήθηκε το 1296 στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από λαμπρές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης όπου σπούδασε γραμματική, ρητορική, φυσική, λογική, επέλεξε να ακολουθήσει τη μοναχική πολιτεία (1316). Πνευματικοί του καθοδηγητές υπήρξαν ο Θεόληπτος Φιλαδελφείας, ο ησυχαστής Νικόδημος και ο Γρηγόριος Βυζάντιος. Αρχικά αναχώρησε στο Παπίκιον Όρος, αλλά σύντομα μετέβη στο Άγιον Όρος Άθω, όπου εμόνασε, αρχικά, κοντά στη μονή Βατοπαιδίου και στη συνέχεια στη Μεγίστη Λαύρα. Μετά από τρία χρόνια αποσύρθηκε στη σκήτη της Γλωσσίας (σημερινή Προβάτα). Το 1326

Τρύγη Λήμνου. Τα γεωλογικά μνημεία. Φαλακρά ή Φαρακλά

Στη βόρεια Λήμνο, σε κοντινή απόσταση από το χωριό Προπούλι, δίπλα στη θάλασσα και τη παραλία της Τρύγης, εμφανίζονται χρυσικίτρινοι βραχώδεις σχηματισμοί, εντυπωσιακές μορφές σφαιροειδούς αποσάθρωσης σε ψαμμιτικά στρώματα. Οι ντόπιοι αποκαλούν τους σχηματισμούς «φραγκοκέφαλα», λόγω της σφαιροειδούς μορφής τους, ενώ η ονομασία της τοποθεσίας ως «Φαλακρά» εμφανίζεται ήδη από τον 14ο αιώνα, ως οροθέσιο στο χρυσόβουλλο με το οποίο δωρίζεται η περιοχή της Τρύγης ως μετόχι στη μονή Σιμωνόπετρας. Εκ του ιδίου εγγράφου συμπεραίνεται ότι όλα τα γεωλογικά μνημεία της περιοχής (μαζί με τους πέντε υγρότοπους) όπως ορίζεται στο χρυσόβουλλο, δηλ. από τα Φαλακρά έως τον Άγιο Παύλο, συμπεριλαμβάνονται στη συνολική έκταση του αγιορείτικου μετοχίου της Τρύγης, ενώ ο γεώτοπος με τα γεωλογικά μορφώματα του Αγίου Ερμολάου αποτελεί την πρώτη άμεσα γειτνιάζουσα περιοχή.

Από γεωλογικής άποψης, η περιοχή καλύπτεται από ιζηματογενείς σχηματισμούς ηλικίας Ανωτέρου Ηωκαίνου - Κατωτέρου Ολιγοκαίνου, που αποτέθηκαν σε υποθαλάσσιο κανάλι πριν από 27-33 εκατομμύρια χρόνια. Η αποσάθρωση δημιουργεί αλλεπάλληλα συστήματα ρωγμώσεων στα ψαμμιτικά πετρώματα, με αποτέλεσμα το νερό να εισχωρεί και να διευρύνει τις ρωγμές αυτές. Η δράση αυτή του νερού σε συνδυασμό με τη δράση των θαλάσσιων κυμάτων αλλά και τη δράση των αλάτων, που αποθέτει το θαλάσσιο σπρέι, έχει ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό σφαιρικών γεωμορφών που περιβάλλονται μέσα στο ψαμμιτικό πέτρωμα.

(βλ. και https://www.lesvosmuseum.gr/exhibitions/psifiaki-ekthesi-geotopoi-tis-limnoy)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

(Φωτ. Διογένης Τσιπουρίδης)

Τρύγη Λήμνου. Τα γεωλογικά μνημεία. Πηγαδέλι της Παναγίας

Στο Πηγαδέλι της Παναγίας οι ηφαιστειογενείς ακτές της περιοχής έχουν σχηματίσει ανά τους αιώνες έναν εντυπωσιακό κόλπο με καστανοκόκκινη άμμο και γαλάζια νερά, που περιτριγυρίζονται από περίτεχνους σχηματισμούς βράχων. Ένα φυσικό πηγάδι με γλυκό νερό, στη μέση της παραλίας, δίνει στην ακτή αυτό το όνομα.  

(φωτ. Παν. Γεωργόπουλος, 2010)

(φωτ. Παν. Γεωργόπουλος, 2010)

(φωτ. Παν. Γεωργόπουλος, 2010)

(φωτ. Παν. Γεωργόπουλος, 2010)

Τρύγη Λήμνου. Τα γεωλογικά μνημεία. Το ακρωτήριο Σταριά

 

Προέλευση φωτογραφιών: Παν. Γεωργόπουλος, 2010

Γεωργόπουλος Παναγιώτης, Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του πεδίου βολής στην ευρύτερη περιοχή Φαλακρού του δήμου Ατσικής στη νήσο Λήμνο

Γεωργόπουλος Παναγιώτης, 

Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του πεδίου βολής στην ευρύτερη περιοχή Φαλακρού του δήμου Ατσικής στη νήσο Λήμνο. 

Μυτιλήνη 2010

PDF

Τρύγη Λήμνου. Τα γεωλογικά μνημεία. Το ακρωτήριο Βίγλα του καλόγερου

Προέλευση φωτογραφιών: Παν. Γεωργόπουλος, 2010

Τρύγη Λήμνου. Τα γεωλογικά μνημεία. Το ακρωτήριο Τρυγιές

Το ακρωτήριο Τρυγιές

Στο ακρωτήριο Τρυγιές, στη βόρεια Λήμνο κοντά στον οικισμό Ατσική, εμφανίζονται εντυπωσιακές μορφές κυψελοειδείς και μανιταροειδείς αποσάθρωσης, στα ψαμμιτικά πετρώματα ηλικίας περίπου 33 εκατομμυρίων χρόνων.

Οι μανιταροειδείς μορφές αποσάθρωσης, δημιουργούνται εξαιτίας της δράσης του ανέμου και του θαλάσσιου σπρέι. Ο άνεμος προκαλεί το φαινόμενο της απορρίνισης, που διαβρώνει τα λιγότερο συνεκτικά αργιλικά στρώματα, έναντι των περισσότερων συνεκτικών ψαμμιτικών στρωμάτων. Στους παράκτιους σχηματισμούς παρατηρούνται επίσης χαρακτηριστικές κυψελοειδείς μορφές αποσάθρωσης. (Γεώτοποι της Λήμνου)

Στο ακρωτήρι Τρυγιές παρατηρούνται παχυστρωματώδεις ψαμμίτες και κροκαλοπαγή. Πρόκειται για αποθέσεις πιθανώς μικρού κάνυον ή υποθαλασσίου τροφοδοτικού καναλιού, δηλ. κυρίως παχυστρωματώδεις συμπαγείς ψαμμίτες, μικροκροκαλοπαγή και κροκαλοπαγή, με παρεμβολές από εναλλαγές αργίλων-ψαμμιτών με τη μορφή τουρβιδιτών και ολισθολίθους από νουμμουλιτικούς ασβεστολίθους. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αποτελούν η παρουσία αργιλικών κροκαλοπαγών, των οποίων η μάζα σχηματίζει δομές ροής, και η ισχυρή διατάραξη των ψαμμιτικών πάγκων από πτυχές υποθαλάσσιας ολίσθησης (ΙΓΜΕ, 1993).

Προέλευση φωτογραφιών: α) Lemnos Geopark και β) Παν. Γεωργόπουλος, 2010

Χάρτης των κυριότερων γεωλογικών μνημείων της παραθαλάσσιας περιοχής της Τρύγης

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)

(Φωτ. Μάκης Καισάριος)